26 september 2023

Eteck werkt samen aan onderzoek naar effect van warmtewinning op het onderwaterleven

Het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht is gestart met een onderzoek naar de gevolgen van aquathermie op het onderwaterleven. Het is onderdeel van een onderzoek naar het winnen van thermische energie uit het oppervlaktewater (TEO). Daarmee worden proeven gedaan in de Sloterplas in Amsterdam Nieuw-West.

Thermische energie uit oppervlaktewater kan een duurzaam en belangrijk alternatief zijn voor aardgas. Daarbij maakt TEO gebruik van het warme oppervlaktewater in de zomer. Deze warmte wordt uit het oppervlaktewater gewonnen en opgeslagen in de bodem. In de winter wordt de warmte uit de bodem gebruikt om gebouwen te verwarmen. De koude die ’s winters vrijkomt bij het verwarmen van gebouwen wordt weer in de bodem opgeslagen om te benutten voor de koeling van gebouwen in de zomer.

Het onderzoek geeft inzicht in de mogelijkheid TEO toe te passen als duurzame warmtebron en wat er nodig is om het onderwaterleven, zoals plankton soorten, voor eventuele gevolgen te beschermen. Het onderzoek wordt uitgevoerd in opdracht van Waterschap Amstel, Gooi en Vecht, de Hoogheemraadschappen Van Rijnland en Hollands Noorderkwartier en energieleverancier Eteck. Vandaag bekrachtigden zij hun samenwerking door het ondertekenen van een overeenkomst.

Duurzame bron voor warmtewinning

Sander Mager, bestuurder Waterschap Amstel, Gooi en Vecht: “Water is een kansrijke duurzame bron voor warmtewinning voor het verwarmen van huishoudens door heel Nederland. Een goede balans met onze natuur en de zorg voor gezond oppervlaktewater is een belangrijke voorwaarde. Het onderzoek naar het effect van TEO op de natuur en ons water geeft belangrijke kennis om de energietransitie verder te kunnen brengen”. Voor het verwarmen van woningen en gebouwen gebruiken we nog vooral aardgas. Aardgas wordt steeds schaarser en is slecht voor het milieu.

Fotograaf: Daan van Schijndel.

Resultaten in 2026 bekend

De onderzoeksinstallatie staat aan de oever van de Sloterplas en bestaat uit twee containers met meetapparatuur. Vanuit de containers wordt via buizen water uit de Sloterplas gepompt. Vanuit de bovenkant van de plas wordt warm water ingenomen. Vanuit de diepte van de plas wordt koud water onttrokken. Beide waterstromen gaan door filters en warmtewisselaars. Wat we willen weten is wat het effect is van deze handeling op het waterleven. Welke organismes zijn gevoelig voor filtratie of warmte uitwisseling? Met dit inzicht kunnen TEO installaties ontworpen worden die wijken ecologisch verantwoord aardgasvrij verwarmen en koelen. Voor het analyseren van de monsters wordt een door het onderzoeksteam ontwikkelde AI techniek gebruikt. Deze manier werkt niet alleen heel efficiënt, maar geeft ook een grotere betrouwbaarheid dan handmatig onderzoek. Het onderzoek loopt tot 2026.

Dit onderzoek is in opdracht van Hoogheemraadschap van Rijnland, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en Waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV) in samenwerking met Gemeente Amsterdam, Rijkswaterstaat, Provincie Noord-Holland, STOWA, Bosman Watermanagement en Eteck.