Duurzame warmte voor Keijzershof en Tuindershof in gemeente Pijnacker-Nootdorp

De duurzame warmte zal worden geleverd door een systeem dat gebruik maakt van aquathermie en warmte- en koude opslag in de bodem, in combinatie met individuele warmtepompen. Eteck gebruikt, ook voor de individuele warmtepompen, 100% hernieuwbare energie uit wind, zon en water. Hierdoor zal de CO₂ uitstoot 0 ton zijn.

De nieuwe woningen in Park van Buijsen en Tuindershof zullen ook met een EPC van 0 worden gerealiseerd, conform de eisen van de gemeenteraad. Dit vooruitlopend op de gemeentelijke ambitie om in 2050 honderd procent energieneutraal te zijn.

Energeia heeft naar aanleiding van deze ondertekening een uitgebreid artikel geschreven over de toegepaste aquathermie in dit project:

Aquathermie en twee slimme meters voor woningen in Zuid-Holland

Warmtebedrijf Eteck gaat negenhonderd huizen in Pijnacker-Nootdorp (Zuid-Holland) verwarmen door middel van aquathermie. Ook krijgen alle huizen een warmtepomp, waarvan het elektriciteitsverbruik apart wordt gemeten. Zo krijgen bewoners niet één, maar twee slimme meters.

Eteck en de gemeente Pijnacker-Nootdorp hebben daar deze week een dertig jaar durende overeenkomst voor getekend. Aquathermie is een nog niet veel gebruikte methode om huizen te verwarmen door middel van opgewarmd oppervlakte- of afvalwater.

De warmte van dit water wordt in de zomer opgeslagen in de bodem, in een warmte-koudeopslag (WKO). In de winter wordt het warme water gebruikt als bron voor de verwarming van woningen en tapwater. Het systeem werkt ook andersom, waarbij koel water in de winter wordt opgeslagen en in de zomer gebruikt om huizen te koelen wanneer de temperatuur oploopt.

Schakelen

Gert-Jan de Joode, kennismanager bij Eteck: “Dit project heeft een aantal bijzondere aspecten. Ten eerste halen we warm oppervlaktewater uit een plas dichtbij Pijnacker. In de lente en de herfst gebruiken we de warmte van dit water direct om huizen te verwarmen. In de winter komt het uit het WKO-systeem. Een schakelunit zorgt ervoor dat de warmte de ene keer rechtstreeks naar de woningen loopt en de andere keer naar de bodemopslag.”

De temperatuur van het water in de lente en herfst ligt volgens de Joode rond de 15°C, en kan daarom beter rechtstreeks naar woningen worden geleid. In de winter als het water kouder is, kan het beter uit de WKO worden gepompt. Daarin zit de warmte die er in de zomer is ingestopt, als het oppervlaktewater ongeveer 22°C is. Daarnaast heeft ieder huis een individuele warmtepomp, die de temperatuur verder moet opkrikken naar dat wat de bewoner nodig heeft. De warmtepomp kan de temperatuur voor ruimteverwarming opkrikken naar ongeveer 40°C. Voor warm tapwater heeft de pomp een extra elektrische booster die de temperatuur tot 62°C kan tillen, ook heeft het systeem nog een boilervat van ongeveer 180 liter.

Tweede allocatiepunt

Het bijhouden van het verbruik en de afrekening van de elektriciteitsrekening voor de warmtepomp, wordt ook door Eteck gedaan. “Dat is het tweede bijzondere aspect van dit project”, aldus De Joode.

Het warmtebedrijf gaat werken met een secundair allocatiepunt. Dat wil zeggen dat er op één elektriciteitsaansluiting twee leveranciers gecontracteerd kunnen worden. Dit is mogelijk sinds maart 2018 door een wijziging in de netwerkcode, opgesteld door de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Iedere afnemer van elektriciteit kan een tweede meetpunt aanvragen bij zijn netbeheerder, waardoor verschillende elektriciteitsstromen apart verrekend kunnen worden.

De Joode: “Dat betekent dat deze huizen niet één, maar twee slimme meters krijgen. Eén voor het verbruik van huishoudelijke apparatuur en één specifiek voor het verbruik van de warmtepomp. Wij willen namelijk dat de warmtepomp gevoed wordt door uitsluitend hernieuwbare energie en willen daar zorg voor dragen. Als iedereen zijn eigen energieleverancier mag kiezen, ook voor de warmtepomp, dan kan dat ook grijze stroom zijn. Wij hebben onze handtekening gezet voor duurzame warmtelevering, en we komen dat zo na. Daarbij heeft de consument minder omkijken naar de warmtepomp. We merkten bij vorige projecten dat mensen met vragen zaten over hoe zo'n warmtepomp werkt, hoeveel hij verbruikt. Het leverde altijd gedoe op, dat hopen we nu kwijt te zijn.”

Zonnepanelen

Het gaat om negenhonderd nieuw te bouwen koopwoningen. Wat betekent dat voor huishoudens in deze woningen die zonnepanelen op het eigen dak willen plaatsen en de stroom willen gebruiken voor eigen verbruik, dus ook voor de warmtepomp? Nu kunnen ze overschotten nog salderen, teruggeven aan het elektriciteitsnet, maar die regeling wordt op termijn afgebouwd. De Joode: “De opwek kan nu niet gebruikt worden voor de werking van de warmtepomp. Het is iets waar we in de toekomst over moeten nadenken.”

Eteck had ook kunnen kiezen voor een WKO-systeem met individuele warmtepompen, een bekendere manier van duurzaam verwarmen. Toch koos het bedrijf voor de combinatie met aquathermie. Volgens De Joode kent het project een gezonde businesscase met een “fatsoenlijk rendement”. “Bij een WKO moet je sowieso aan bodembalans doen [ervoor zorgen dat er evenveel water in de grondlaag blijft als eruit wordt gehaald, red.]. Het gebruik van aquathermie maakt het gemakkelijker om de bodem in balans te houden, daar zit winst.”